سویا یکی از محصولات کشاورزی مهم و پرکاربرد در جهان است که از دانه های سویا به دست میآید. سویا دارای مقادیر زیادی پروتئین، روغن، کربوهیدرات، فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی است که برای تغذیه انسان و دام مفید و مورد نیاز هستند. سویا می‌تواند به صورت مستقیم یا به صورت محصولات فرآوری شده مانند شیر سویا، توفو، سس سویا، روغن سویا و آرد سویا مصرف شود. اما آیا تمام انواع سویا برای همه مصارف یکسان هستند؟ آیا سویایی که برای خوراک دام استفاده می‌شود با سویایی که برای استفاده انسان مناسب است تفاوت دارد؟ در این مقاله قصد داریم به این سوال پاسخ دهیم و تفاوت سویای انسانی با دامی را بررسی کنیم.

سویای انسانی چیست؟

سویای انسانی یا سویای مصرفی نوعی سویا است که برای تولید محصولات غذایی برای انسان استفاده میشود. این نوع سویا باید دارای کیفیت بالا، طعم خوب، رنگ زیبا و خواص غذایی مناسب باشد. سویای انسانی باید دارای مقادیر کمی اورهاز، گلوسید و آنتیتریپسین باشد که این مواد میتوانند باعث ایجاد مشکلات گوارشی و آلرژی در انسان شوند. همچنین، سویای انسانی باید دارای مقادیر کافی از ایزوفلاون ها باشد که این مواد میتوانند اثرات مثبتی بر سلامتی قلب، استخوان، کلسترول و هورمون‌ها داشته باشند. سویای انسانی معمولاً از ارقامی کشت می‌شود که دارای دانه‌های بزرگ، چربی کم و پروتئین زیاد هستند. برخی از ارقام معروف سویای انسانی عبارتند از: ویلیامز، کلارک، بیوری، کنت و 

سویای دامی چیست؟

سویای دامی یا سویای صنعتی نوعی سویا است که برای تولید محصولات خوراکی برای دام استفاده می‌شود. این نوع سویا باید دارای کیفیت پایینتر، طعم و رنگ کم اهمیت و خواص غذایی متناسب با نیازهای دام باشد. سویای دامی می‌تواند دارای مقادیر بیشتری از اورهاز، گلوسید و آنتیتریپسین باشد که این مواد می‌توانند باعث افزایش مقاومت دام در برابر بیماری‌ها و آفات شوند. همچنین، سویای دامی می‌تواند دارای مقادیر کمتری از ایزوفلاون‌ها باشد که این مواد میتوانند باعث اختلال در تولیدمثل و هورمون‌های دام شوند. سویای دامی معمولاً از ارقامی کشت می‌شود که دارای دانه‌های کوچک، چربی زیاد و پروتئین کم هستند. برخی از ارقام معروف سویای دامی عبارتند از: اسکان، اسپری، اسکود، اسکوت و . ..

تفاوت سویای انسانی با دامی

با توجه به توضیحات بالا، میتوان گفت که تفاوت سویای انسانی با دامی در موارد زیر خلاصه می‌شود:

•  هدف و مصرف: سویای انسانی برای تولید محصولات غذایی برای انسان و سویای دامی برای تولید محصولات خوراکی برای دام استفاده می‌شود.

•  کیفیت و طعم: سویای انسانی باید دارای کیفیت بالا، طعم خوب و رنگ زیبا باشد و سویای دامی میتواند دارای کیفیت پایینتر، طعم و رنگ کم اهمیت باشد.

•  خواص غذایی: سویای انسانی باید دارای مقادیر کمی از مواد مضر مانند اورهاز، گلوسید و آنتیتریپسین و مقادیر کافی از مواد مفید مانند ایزوفلاون‌ها باشد و سویای دامی می‌تواند دارای مقادیر بیشتری از مواد مضر و مقادیر کمتری از مواد مفید باشد.

•  ارقام و مشخصات: سویای انسانی معمولاً از ارقامی کشت می‌شود که دارای دانه‌های بزرگ، چربی کم و پروتئین زیاد هستند و سویای دامی معمولاً چربی بیشتر و پروتئین کمتری دارد.
• جنبه تغذیه‌ای: سویای انسانی باید دارای مقادیر کافی از پروتئین، ایزوفلاون‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی باشد که برای سلامتی انسان ضروری هستند. اما سویای دامی می‌تواند دارای مقادیر کمتری از این مواد باشد و به جای آن دارای مقادیر بیشتری از چربی، نشاسته و فیبر باشد که برای نیازهای انرژی و گوارشی دام مناسب هستند. برای مثال، سویای انسانی می‌تواند دارای 40 درصد پروتئین و 20 درصد چربی باشد، در حالی که سویای دامی می‌تواند دارای 30 درصد پروتئین و 40 درصد چربی باشد. 
• جنبه کشت و برداشت: سویای انسانی باید با رعایت اصول فنی و بهداشتی کشت و برداشت شود تا از آلودگی و کاهش کیفیت آن جلوگیری شود. اما سویای دامی می‌تواند با روش‌های ساده تر و ارزان تر کشت و برداشت شود و نیاز به مراقبت زیادی ندارد. برای مثال، سویای انسانی باید در زمان مناسب کاشته شود تا از تأثیر منفی دما، خشکی و بیماری‌ها بکاهد. اما سویای دامی می‌تواند در زمان‌های مختلف کاشته شود و تحمل بیشتری نسبت به شرایط نامساعد داشته باشد. 
• جنبه اقتصادی و بازاریابی: سویای انسانی باید دارای قیمت بالا، بسته بندی زیبا و بازار فروش گسترده باشد تا از سودآوری و رقابت پذیری آن اطمینان حاصل شود. اما سویای دامی می‌تواند دارای قیمت پایین تر، بسته بندی ساده و بازار فروش محدود باشد و به عنوان یک محصول فرعی یا جانبی در نظر گرفته شود.