نشا صیفی جات روشی است که با استفاده از آن می‌توانید محصولاتی مانند گوجه فرنگی، کاهو، بادمجان، هویج، چغندر و غیره را در گلخانه پرورش دهید و سپس آن‌ها را در مزرعه کاشت کنید. این روش دارای مزایایی مانند زودرسی محصول، کاهش هزینه بذر، کنترل بیماری‌ها و آفات و افزایش بازدهی است.

برای تولید نشا صیفی جات، مراحل زیر را باید انجام دهید:

•انتخاب بذرهای سالم و با کیفیت:

برای تولید نشا صیفی جات، باید بذرهای سالم و با کیفیت از گونه‌های مورد نظر خود تهیه کنید، بذرهایی که تازه تولید شده، یکنواخت، بدون آسیب‌ دیدگی، خشک و با جوانه‌زنی بالا باشند. همچنین باید بذرهایی را انتخاب کنید که با شرایط آب و هوایی منطقه شما سازگار باشند و مقاومت خوبی در برابر بیماری‌ها و آفات داشته باشند.

•

: 

انتخاب محیط پرورشی مناسب مانند کیت نشاء، سینی نشاء، جعبه کشت، کوکوپیت، پرلیت و غیره، محیط پرورشی مناسب برای نشا صیفی جات باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
- خاک باید نرم، پوک، حاصل‌خیز، غنی از مواد آلی و معدنی، با pH متعادل و بدون علف‌های هرز و آفات باشد، خاک باغ و باغچه برای کاشت صیفی جات در منزل مناسب نیست، زیرا ممکن است به باکتری و آفات آلوده باشد. می‌توانید از خاک مخلوط یا خاک‌های ارگانیک برای این کار استفاده کنید.
- ظرف باید دارای اندازه، شکل، جنس و زهکشی مناسب باشد. می‌توانید از سینی‌های نشا، کیت نشا، جعبه کشت، کوکوپیت، پرلیت و غیره برای پرورش نشاها استفاده کنید ، باید از گلدان‌های دارای سوراخ زهکش استفاده کنید و یا پیش از اضافه کردن خاک، یک لایه پوکه در گلدان بریزید.

•انتخاب زمان مناسب برای کاشت بذرها و برداشت نشاها بستگی به نوع گیاه:

 شرایط آب و هوایی منطقه شما و روش پرورشی که انتخاب کرده‌اید دارد. به طور کلی، باید بذرها را در زمانی کاشت که دما، نور و رطوبت مناسب برای جوانه‌زنی و رشد آن‌ها باشد. همچنین باید نشاها را در زمانی برداشت که به سن فیزیولوژیکی مناسب برای انتقال به مزرعه رسیده باشند، برای مثال، برخی از زمان‌های مناسب برای کاشت و برداشت بذرهای صیفی جات عبارتند از:
- گوجه فرنگی: بذرهای گوجه فرنگی را می‌توانید در اواخر زمستان یا اوایل بهار در محیط پرورشی کاشته و پس از ۶ تا ۸ هفته، نشاها را در مزرعه انتقال دهید.
- خیار: بذرهای خیار را می‌توانید در اواخر بهار یا اوایل تابستان در محیط پرورشی کاشته و پس از ۳ تا ۴ هفته، نشاها را در مزرعه انتقال دهید.
- بادمجان: بذرهای بادمجان را می‌توانید در اواخر زمستان یا اوایل بهار در محیط پرورشی کاشته و پس از ۸ تا ۱۰ هفته، نشاها را در مزرعه انتقال دهید.

•خیس کردن بذرها قبل از کاشت:

یک روش ساده و مفید است که می‌تواند زمان جوانه‌زنی را کاهش دهد و رشد گیاهان را تسریع کند. این کار باعث می‌شود که بذرها رطوبت کافی را دریافت کنند و پوسته‌های سخت آن‌ها نرم شوند. بذرهایی که خیس شده‌اند، سریعتر از خواب بیدار می‌شوند و فعال می‌شوند. این روش بیشتر برای بذرهای درشت و با پوشش سخت مانند لوبیا، نخود، ذرت و کدو مناسب است، برای خیس کردن بذرها قبل از کاشت، مراحل زیر را باید انجام دهید:
- یک کاسه کوچک را با آب گرم پر کنید. آب را بیش از حد داغ نکنید، زیرا ممکن است بذرها را بپزد.
- بذرهای مورد نظر خود را در کاسه آب گرم بریزید و اجازه دهید با سرد شدن آب، بدون مزاحمت در آنجا بمانند.
- بذرها را فقط باید ۱۲ تا ۲۴ ساعت در آب خیس کنید. برخی از بذرها را می‌توان تا ۴۸ ساعت خیس کرد، اما نباید اجازه دهید بیشتر از آن خیس بخورند.
- روزانه آب کاسه را تعویض کنید تا آب گندیده نشود و بذرها تازه بمانند.
- بعد از خیس شدن کافی، بذرها را از آب بیرون بیاورید و آن‌ها را در خاک کاشته و آبیاری کنید.

• کاشت بذرها در عمق مناسب در محیط پرورشی و پوشاندن آنها با خاک نرم یا کوکوپیت:

 با رعایت مواردی مثل، انتخاب ظرف  مناسب، پر کردن ظرف، کاشت بذرها، کنترل شرایط محیطی.
• آبیاری منظم و متناسب با نیاز گیاهان و جلوگیری از خشکی یا تر شدن بیش از حد خاک.

• کنترل دما، نور، رطوبت و تهویه در محیط پرورشی و ایجاد شرایط مطلوب برای رشد گیاهان.

• کنترل بیماری‌ها و آفات با استفاده از روش‌های زیستی، شیمیایی یا مکانیکی و رعایت اصول بهداشتی. 

- پیشگیری ،اولین قدم در مدیریت آفات پیشگیری است. این شامل انتخاب گیاهان مقاوم به آفات و بیماری ها، اجرای شیوه های بهداشتی و تمیزی، و ایجاد شرایط نامساعد برای آفات است.
- کنترل فرهنگی، این رویکرد شامل اصلاح شیوه های کشاورزی یا محوطه سازی برای به حداقل رساندن مشکلات آفات است. این شامل تناوب زراعی، کشت مخلوط، کاشت همراه، کاهش زباله ها و مواد آلی، و تنظیم رطوبت و دما است.
- کنترل بیولوژیکی، کنترل بیولوژیکی از دشمنان طبیعی آفات مانند شکارچیان، انگل ها و پاتوژن ها برای تنظیم جمعیت آن‌ها استفاده می کند. این شامل ترویج و حفاظت از حشرات مفید، استفاده از زنبورهای پارازیتوئید، و اعمال باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها برای کشتن یا مهار آفات است.
- کنترل مکانیکی، روش های مکانیکی به طور فیزیکی آفات را حذف یا از بین می برند. این شامل دستی یا مکانیزه جمع آوری آفات، استفاده از تله، موانع، صافی ها، و امواج صوتی یا الکترومغناطیسی است.
- کنترل شیمیایی، کنترل شیمیایی از آفت کش های شیمیایی برای کشتن یا مهار آفات استفاده می کند. این روش تنها زمانی اعمال می شود که پایش های منظم نشان دهند که جمعیت آفات به سطحی رسیده است که برای جلوگیری از رسیدن جمعیت به سطح آسیب اقتصادی نیاز به درمان دارد. این روش باید با انتخاب آفت کش های کمتر سمی و سازگار با محیط زیست و هدفمند کردن آفت انجام شود.
- کنترل ژنتیکی، کنترل ژنتیکی از پیشرفت های بیوتکنولوژی برای توسعه انواع محصولات مقاوم به آفات استفاده می کند. این شامل انتقال ژن های مقاومت به آفات از یک گونه به گونه دیگر، استفاده از تکنیک های مانند ویرانی ژنی، و ایجاد ناباروری در جمعیت آفات است.

•برداشت نشاها در زمان مناسب، بسته به نوع گیاه و سن فیزیولوژیکی آن‌ها:

برخی از عواملی که برای تعیین زمان برداشت نشاها مهم هستند عبارتند از:
- اندازه و تعداد برگ: نشاها باید حداقل دارای چهار تا هشت برگ کامل باشند و اندازه برگ ها باید به اندازه کافی بزرگ باشند تا نور را جذب کنند و فتوسنتز را انجام دهند.
- ارتفاع و قطر ساقه: نشاها باید دارای ساقه های قوی و محکم باشند که بتوانند وزن برگ ها و میوه ها را تحمل کنند. ارتفاع و قطر ساقه ها بستگی به نوع گیاه دارد، اما به طور متوسط، نشاها باید دارای ارتفاع ۱۵ تا ۳۰ سانتیمتر و قطر ۳ تا ۶ میلی‌متر باشند.
- ریشه ها: نشاها باید دارای ریشه های سالم و قوی باشند که بتوانند آب و مواد مغذی را از خاک جذب کنند. ریشه ها باید به اندازه کافی رشد کرده باشند تا از ظرف نشا خارج شوند و آماده انتقال به زمین باشند.
- سن فیزیولوژیکی: نشاها باید در سن فیزیولوژیکی مناسب برای انتقال به زمین باشند. این سن براساس تغییرات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه تعیین می شود و ممکن است با سن کرونولوژیکی یا زمان کاشت بذر متفاوت باشد. برخی از نشانه های سن فیزیولوژیکی مناسب عبارتند از:
- تشکیل گلخانه: گلخانه یا بوته گل، قسمتی از گیاه است که گل و میوه را تولید می کند. نشاها باید دارای گلخانه های کوچک و نارس باشند که هنوز گل نزده باشند. اگر گلخانه ها بزرگ و رسیده باشند، نشاها ممکن است در زمین گلدهی کنند و محصول کمتری تولید کنند.
- تشکیل گره: گره، قسمتی از ساقه است که برگ و شاخه را تولید می کند. نشاها باید دارای گره های فاصله دار و متعدد باشند که نشان دهنده رشد سریع و توانایی شاخه زدن باشند. اگر گره ها نزدیک و کم باشند، نشاها ممکن است در زمین رشد کند و کمتر شاخه بزنند.
- تشکیل رویش: رویش، قسمتی از گیاه است که در نوک ساقه و شاخه ها قرار دارد و رشد جدید را نشان می دهد. نشاها باید دارای رویش های سبز و زنده باشند که نشان دهنده سلامت و فعالیت گیاه باشند. اگر رویش ها خشک و زرد باشند، نشاها ممکن است در زمین ضعیف و بیمار شوند.

•انتقال نشاها به مزرعه و کاشت آنها در خاک با رعایت فاصله، عمق و جهت مناسب:

- انتخاب زمان مناسب: زمان کاشت نشاها بستگی به نوع گیاه، شرایط آب و هوایی و نوع ریشه نهال دارد. به طور کلی، بهترین زمان کاشت نشاها زمانی است که نهال ها رشد کافی داشته باشند و قبل از اینکه به سن گلدهی برسند. برای نهال های ریشه لخت، بهترین زمان کاشت اواخر زمستان تا اوایل بهار و برای نهال های گلدانی و گونی پیچ، می توان در تمام طول سال کاشت انجام داد.
- حفر گودال مناسب: برای کاشت نشاها در خاک، باید گودالی با عمق و قطر متناسب با نهال حفر شود. به طور کلی، هرچه چاله بزرگتر باشد، رشد نهال بهتر خواهد بود. قطر چاله باید حداقل دو برابر اندازه طولانی ترین ریشه و عمق چاله باید کمی بیشتر از ارتفاع گلدان یا گونی باشد،خاک اطراف گودال باید شل و سست باشد تا ریشه ها راحت تر نفوذ کنند. خاک محل حفر گودال باید عاری از نخاله های ساختمانی و ریشه سایر گیاهان باشد.
- کاشت نهال در گودال: برای کاشت نهال در گودال، باید نهال را به طور عمودی و وسط گودال قرار داد و بدون فشار آوردن به ریشه ها آن را در چاله مستقر کرد. سپس داخل گودال را با همان خاکی که خارج کرده اید همراه با مقداری کمپوست، خاک‌برگ یا کود، ترکیب و پر کرد. باید مراقب بود که ریشه ها در هم پیچ نخورند و سطح خاک با سطح گلدان یا گونی هم تراز باشد. بعد از کاشت نهال، باید خاک را فشار داده و آبیاری کافی انجام داد.

•رعایت فاصله، عمق و جهت مناسب، فاصله، عمق و جهت کاشت نشاها بستگی به نوع گیاه، شرایط آب و هوایی و نیازهای نوری دارد. به طور کلی، باید فاصله کافی بین نشاها را رعایت کرد تا رشد و توسعه مناسب داشته باشند و با یکدیگر رقابت نکنند. عمق کاشت نشاها باید به گونه ای باشد که ریشه ها در خاک قرار گیرند و برگ ها در هوا باشند. جهت کاشت نشاها باید به گونه ای باشد که نشاها حداکثر نور را دریافت کنند و از سایه رفتن یکدیگر جلوگیری شود.