لامپ رشد گیاه چیست؟

چراغ رشد و انواع آن

لامپ رشد گیاه

 

با توجه به این که روز به روز بر جمعیت شهرها افزوده می‌شود، خانههای آپارتمانی در حال گسترش هستند. بسیاری از افرادی که در آپارتمان زندگی می‌کنند علاقه به پرورش گل و گیاه دارند؛ اما زندگی شهری و خانههای جدید ممکن است آن‌ها را از علاقهشان دور کند. البته ممکن است بخواهید در مکان‌هایی دیگر مانند دفتر کار، فروشگاه خود و... گیاهانی را پرورش دهید. گیاهان برای رشد به نور فراوانی احتیاج دارند. «چراغ رشد» تکنولوژی است که به شما کمک می‌کند در هر فضای بستهای که دوست دارید، گیاهان موردعلاقه خود را پرورش دهید، حتی آن گیاهانی که گل می‌دهند و یا میوه دارند. در ادامه به معرفی چراغ رشد، انواع و ویژگیهای آن می‌پردازیم.

 

چراغ رشد چیست؟

چراغ رشد گیاه

چراغ رشد، منبع نور مصنوعی است که اصولاً الکتریکی است و برای تحریک رشد گیاهان با انتشار نور مناسب برای فتوسنتز طراحی شده است. از چراغ رشد زمانی استفاده می‌شود که یک محیط نور طبیعی برای رشد گیاهان را ندارد و یا آن منبع نور برای پرورش یافتن کفایت نمی‌کند.
به عنوان مثال، در زمستان طول روز کوتاه است و گیاهان زیادی وجود دارند که نیاز به دریافت نور بیشتری به طور روزانه دارند. برای پرورش این گیاهان می‌توان از چراغ رشد استفاده کرد تا میزان زمان دریافت نور افزایش پیدا کند. اگر گیاهان نور کافی دریافت نکنند، خوب رشد نمی‌کنند و یا تغییر رنگ می‌دهند و تعداد برگ‌های آن‌ها کم می‌شود. همین عوامل به تدریج موجب از بین رفتن گیاه می‌شود.
چراغ رشد طیف نوری شبیه به نور خورشید ایجاد می‌کند و یا بر روی طیفی تنظیم می‌شود که متناسب با نیاز گیاه است. برای ایجاد فضایی مانند فضای آزاد، از کنترل رنگ‌ها، دما و نور استفاده می‌شود. با توجه به نوع گیاه در حال رشد، مرحله رشد (به عنوان مثال، مرحله جوانهزنی، رویشی یا مرحله گلدهی و میوهدهی) و نور دورگی موردنیاز گیاهان، دامنه خاصی از نور، دما و رنگ برای گیاه ایجاد می‌شود و این عوامل برای هر گیاه و فصول مختلف، متفاوت است. آندره فانینتسین، گیاهشناس روسی، اولین کسی بود که در سال 1868 از نور مصنوعی برای رشد گیاهان در تحقیقات خود استفاده کرد.

کاربردهای چراغ رشد

• باغبانی علمی
• باغبانی در محیط داخلی و بسته
• تکثیر گیاهان
• تولید مواد غذایی از جمله کشت هیدروپونیک و گیاهان آبزی
*نکته: اغلب از چراغ‌های رشد در سطح صنعتی استفاده می‌شوند، اما می‌توان از آن‌ها در خانهها و دفاتر کاری هم استفاده کرد.
طبق قانون مربع معکوس (به انگلیسی: Inverse-square law)، شدت تابش نور از یک منبع متمرکز به صورت معکوس متناسب با مربع (مجذور) فاصله منبع آن مقدار فیزیکی است. همین امر می‌تواند مشکلاتی اساسی برای افرادی ایجاد کند که گیاهان را در فضای داخلی پرورش می‌دهند و باید از تکنیک‌های مختلفی استفاده کنند تا از یک منبع نور بهترین استفاده را ببرند. برای رفع این مشکل از بازتابنده استفاده می‌شود تا از یک منبع نوری، بهترین استفاده را بتوان برد. برای این کار چراغ‌ها را در نزدیک‌ترین حالت با گیاه قرار می‌دهند تا تمام نوری که از چراغ تابیده می‌شود، به گیاهان برسد و نور تابیده شده با روشن کردن محیط اطراف گیاه هدر نرود.
از چراغ‌های مختلفی می‌توان به عنوان چراغ رشد استفاده کرد:
لامپ‌های رشته‌ای
فلورسنت
لامپ گازی
دیودهای دارای تابش نور
در قسمت‌های بعد به صورت مفصل به این لامپ‌ها می‌پردازیم. امروزه پرکاربردترین چراغ در این حرفه، لامپ‌های LED و فلورسنتها هستند. در گذشته، پرورشدهندگان گل و گیاه داخلی از لامپ‌های گازی با هالید فلزی بالا و سدیم فشار قوی استفاده می‌کردند؛ اما فلورسنت‌ها و لامپ‌های LED به دلیل کارایی بهتر و به‌صرفه‌تر بودن از لحاظ اقتصادی، جایگزین آن چراغ‌ها شدند.
لامپ‌های هالید فلزی معمولاً در مرحله رویشی گیاه استفاده می‌شدند، زیرا مقادیر بیشتری از اشعه آبی و فرابنفش ساطع می‌کنند. با روی کار آمدن لامپ‌های هالید فلزی سرامیکی و طیف نوری کاملی از آن‌ها، از این چراغ‌ها به طور گسترده برای هر دو مرحله رویشی و تولیدمثل گیاهان استفاده می‌شود. نور طیف آبی ممکن است واکنش رویشی بیشتری در گیاهان ایجاد کند.
علاوه بر این، در گذشته از لامپ‌های گازی به عنوان تنها منبع نوری در طی مراحل رویشی و تولیدمثل استفاده می‌شد. همچنین، گاهی از آن‌ها برای اصلاح نورِ دوره تولیدمثل استفاده می‌شود. نور طیف قرمز اصولاً برای مرحله گلدهی کارایی دارد. اگر از لامپ گازی برای مرحله رویشی استفاده شود، گیاهان کمی سریع‌تر رشد خواهند کرد، اما این شیوه موجب می‌شود ساقه بین برگ‌های گیاهان بلندتر شود.
در سال‌های اخیر، تکنولوژی LED وارد صنعت باغداری و پرورش گیاهان شده است. با استفاده از دیودها می‌توان طول موج خاصی از نور را برای پرورش گیاهان داخل فضای بسته ایجاد کرد. ناسا در آزمایشات خود از لامپ‌های ال ای دی برای رشد گیاهان در فضا استفاده کرده است. نتایج نشان می‌دهد گیاهان تحت تأثیر نورهای مرئی قرمز، آبی و سبز قرار می‌گیرند.

پرورش سبزیجات با چراغ رشد

انواع چراغ رشد

انواع چراغ رشد

همان طور ک پیشتر اشاره کردیم، چراغ‌های رشد انواع مختلفی دارند. هر کدام از آن‌ها نیز به گونههای مختلفی تقسیم می‌شود که کاربردی متفاوت دارند و تاثیرات مختلفی بر روی گیاه میگذارند. در ادامه به بررسی انواع مختلف لامپ‌های رشد می‌پردازیم.

لامپ‌های رشد گازی

در گذشته، به طور معمول از لامپ‌های فلورسنت برای رشد گیاهان داخلی استفاده می‌شد، اما لامپ‌های گازی به تدریج از آن‌ها پیشی گرفتند. چراغ گازی راندمان بالایی در ایجاد توان نوری در هر وات دارد. انواع مختلفی از لامپ‌های گازی وجود دارد:
لامپ بخار جیوه
لامپ متال هالید
لامپ بخار سدیم
لامپ‌های تبدیل
لامپ‌های متال هالید و بخار سدیم، طیف نوری ایجاد می‌کنند که قابل‌مقایسه با نور خورشید است و می‌توان از آن‌ها برای رشد گیاهان استفاده کرد. چراغ‌های بخار جیوه، اولین نوع لامپ‌های گازی هستند و به طور گسترده برای روشنایی خیابان از آن‌ها استفاده می‌شد. این مدل برای رویش گیاهان مناسب نیست، زیرا طیف نوری درستی برای پرورش گیاهان ساطع نمیکنند و برای همین انواع دیگر لامپ‌های گازی جایگزین این لامپ شدند.
تمام چراغ‌های گازی که برای پرورش گیاهان از آن‌ها استفاده می‌شود، دارای بالاستی الکتریکی هستند تا به درستی کار کنند و هر بالاست دارای طیف قدرتی خاصی است. رتبهبندی انواع لامپ‌های گازی را میتوانید در ادامه مشاهده کنید:
• 150 وات
• 250 وات
• 400 وات
• 600 وات
• 1000 وات
لامپ‌های گازی 600 واتی از انواع دیگر بهتر هستند و در رتبه بعدی لامپ‌های 1000 واتی قرار دارند. چراغ‌های گازی 600 واتی 7 درصد نور بیشتری (توان نوری بر وات) نسبت به نوع 1000 واتی تولید می‌کنند.
عواملی موجب می‌شوند که این نوع لامپ‌ها استارت و ولتاژ مختلفی داشته باشند. این عوامل شامل موارد زیر می‌شوند:
• بالبهای مختلف
• شکل ظاهری متفاوت
• مشخصههای عملکردی گوناگون
به همین علت، ممکن است یک بالب، بدون بالاست مناسب درست عمل نکند حتی اگر بالب از لحاظ ظاهری متناسب باشد. این مسئله می‌تواند مشکلات زیر را به همراه داشته باشد:
• تولید نور کمتر
• از کار افتادن سریع‌تر
• سوختن زودتر

چراغ رشد گازی

لامپ‌های متال هالید

چراغ رشد متال هالید

این نوع لامپ، نور آبی و بنفشِ طیف نوری را ساطع می‌کند که مشابه با تابشی است که در طول بهار در فضای باز تابیده می‌شود. نور این لامپ‌ها مانند طیف نور خورشید است. پرورشدهندگان متوجه شدهاند گیاهانی که با نور آبی لامپ‌ها رشد می‌کنند، ظاهر بهتری نسبت به گیاهانی دارند که با نور انواع دیگر لامپ‌های گازی پرورش مییابند.
به عنوان مثال، لامپ‌های بخار سدیم بیشتر رنگ گیاهان را تحریک می‌کنند. اگر رنگ طبیعی گیاهان را ترجیح می‌دهید، بهتر است از این لامپ‌ها برای پرورش گیاه خود در خانه و یا هر فضای داخلی دیگری استفاده کنید. لامپ‌های هالید فلزی باید یک بار در سال عوض شوند. در صورتی که لامپ‌های بخار سدیم دو برابر بیشتر عمر می‌کنند.
لامپ‌های هالید فلزی به طور گستردهای در صنعت باغبانی مورد استفاده قرار می‌گیرند و مزایایی برای پرورش گیاهان دارند:
• قویتر کردن ریشه گیاهان
• تقویت مقاومت گیاهان در برابر بیماریها
• رشد جمع و جورتر گیاهان که در مراحل اولیه رشد، به نفع گیاه است
طیف آبی نور باعث می‌شود برگ‌ها کمتر رشد کنند و این نور برای گیاهانی مناسب‌تر است که شاخ و برگ زیادی می‌زنند. توان نوری لامپ‌های هالید فلزی بین 60 الی 125 است که با توجه به وات بالب متفاوت خواهد بود.
اکنون مدل جدیدی از این لامپ‌ها تولید می‌شوند که بالاست دیجیتالی با شروع پالس دارند و دارای راندمان الکتریکی بالاتری هستند (حداکثر 110 توان نوری در هر وات) و سریع‌تر گرم می‌شوند. یک نمونه متداول از هالید فلزی با شروع پالس، هالید فلزی سرامیکی است. این نوع لامپ می‌تواند انواع طیف نوری را تولید کند:
• سفید مهتابی (7000 K )
• سفید خورشیدی (3000 k)
• اشعه ماوراءبنفش (10000 k)
هالید فلزی سرامیکی
این مدل نوع جدیدی از لامپ‌های گازی است. این لامپ دارای نوعی ماده سرامیکی به نام آلومینای پلی کریستالی (PCA) است. این ماده در لامپ بخار سدیم هم وجود دارد و موجب کاهش هدر رفتن سدیم می‌شود.
چراغ‌های ترکیبی MH و HPS
این چراغ‌ها ترکیبی از هالید فلزی و بخار سدیم هستند. این ترکیب باعث می‌شود در یک لامپ گازی هر دو طیف نوری قرمز و آبی وجود داشته باشد. همین امر موجب می‌شود تنها از یک نوع لامپ برای پرورش گیاه استفاده کنید، زیرا این نوع لامپ‌ها برای کل چرخه رشد گیاه یعنی از سبز شدن تا گلدهی کافی هستند.

لامپ‌های بخار سدیم

این مدل از لامپ‌های گازی کاربردی‌تر از لامپ‌های هالید فلزی هستند. این لامپ می‌تواند طیفِ نوریِ مرئیِ زرد و قرمز را ساطع کند. علاوه بر این، سایر طیف‌های دیگر هم از این نوع لامپ ساطع می‌شوند اما میزان آن‌ها بسیار کم است. نور قرمز موجب افزایش انرژی در گیاه می‌شود و همین امر باعث شکوفه دادن و باروری گیاه خواهد شد.
میزان طیف نوری قرمز این لامپ بسیار بالا است و به همین جهت است که می‌تواند به باروری گیاهان کمک کند. از لامپ بخار سدیم در گلخانهها به عنوان چراغ رشد مکملِ تولید نور طبیعی روز استفاده می‌شود. لامپ HPS به عنوان منبع مستقل هم کاربرد دارد. انواع لامپ‌های HPS عبارتاند از:
• 150 وات
• 250 وات
• 400 وات
• 600 وات
• 1000 وات
یک بالب HPS بسته به میزان وات آن، حدود 60 تا 140 توان نوری تولید می‌کند. این چراغ‌های رشد طیف نور آبی و ماوراءبنفش ندارند. لامپ‌های HPS جدید طیف تنظیم‌شده‌تری نسبت به نوع قدیمی آن‌ها دارند. نور زردی که این لامپ تولید می‌کند برای گیاهان مضر است و تنها می‌توان از آن به عنوان مکمل استفاده کرد. وقتی از لامپ HPS به عنوان مکمل استفاده می‌شود تا نور طبیعی روزانه تولید شود، از مضرات طیف زرد آن کاسته خواهد شد؛ زیرا باقی لامپها اثرات منفی آن را خنثی می‌کنند.
این لامپ‌ها عمر طولانی و کاربری بالایی دارند و اغلب به عنوان لامپ مکمل از آن‌ها استفاده می‌شود. نور مادون‌قرمز این لامپ موجب جذب حشرات می‌شود و این امر می‌تواند سلامت گیاهان را به خطر بیندازد. علاوه بر این، این لامپ‌ها گرمای زیادی تولید می‌کنند که این حرارت موجب افزایش طول ساقه گیاه می‌شود.

لامپ بخار سدیم

لامپ‌های رشد LED

چراغ رشد LED

این چراغ‌ها از چندین دیودِ تابش نور جداگانه تشکیل می‌شوند. این لامپ‌ها معمولاً نیازی به بالاست جداگانه ندارند و مستقیماً به سوکت برق استاندارد وصل می‌شوند. اغلب رنگ‌های مختلف LED را با هم ترکیب می‌کنند تا کارایی این لامپ‌ها را بالاتر ببرند.
مطالعات نشان دادهاند طیف نوری سبز، قرمز، فراسرخ و آبی موجب تشکیل ریشه، رشد گیاه و گل دهی می‌شوند. یافته‌ها نشان می‌دهد بسیاری از گیاهان با نور آبی و قرمز رشد خواهند کرد. استفاده از این نورها مقرون به‌صرفه‌تر هم هست. با این حال، اگر نور سبز به طیف آبی و قرمز اضافه شود، گیاه بهتر رشد خواهد کرد.
چراغ‌های رشد LED سفید، طیف کاملی از نور را فراهم می‌کنند و از نور طبیعی تقلید می‌کنند. طیف آن‌ها شامل قرمز، آبی و سبز می‌شود. این چراغ رشد طوری طراحی شده است که تمامی طیف‌ها را به یک اندازه پوشش دهد، اما در برخی موارد میزان طیف‌های تابیده شده، می‌تواند متفاوت باشد. از این لامپ اغلب در خانه و دفاتر کاری استفاده می‌شود.
آزمایشاتی بر روی گیاهان انجام شده است تا میزان کاربردی بودن لامپ‌های LED سنجیده شوند و کیفیت آن‌ها با نوعی که در مزارع کشت می‌شود، مقایسه گردد. گیاهانی که در این آزمایش مورد استفاده قرار گرفتند، شامل موارد زیر می‌شوند:
نعناع
ریحان
عدس
کاهو
کلم
جعفری
هویج
گل سرخ
گل جعفری
در آزمایشات انجام شده مشخص شد که جنبههای مختلفی از نور می‌تواند بر فتوسنتز و مورفولوژی گیاه تأثیر بگذارد:
شدت نور
کل نور دریافتی در طول زمان
نوری که در لحظات مختلف روز تابیده می‌شود
دوره تابش نور و تاریکی در طول روز
کیفیت و طیف نور
جهت نور
توزیع نور بر روی گیاهان
البته این موارد را نمی‌توان به همه گیاهان تعمیم داد، زیرا نوع محصول و منطقه آن هم بر رشد گیاه تأثیر میگذارد. آزمایشات نشان داده است نور ال ای دی بر مقاومت گیاه در برابر بیماری، طعم و سطح تغذیه آن موثر است.
در ابتدا از دیودهایی با توان 1.3 و 1 وات در چراغ‌های رشد LED استفاده می‌شد، اما به تدریج از دیودهای 3 وات و 5 وات هم استفاده شد. در مناطقی که فشردگی گیاهان زیاد است، می‌توان از لامپ‌های LED 10 تا 100 وات استفاده کرد.
فاصله نزدیک چراغ رشد ممکن است موجب سوختگی برگ گیاهان شود. برای جلوگیری از سوختن برگ‌ها باید فواصل زیر رعایت شود:
چراغ رشد LED زیر 300 وات: در فاصله سی سانتیمتری
چراغ رشد LED 1000 وات و یا بیشتر: در فاصله نود سانتیمتری
در گذشته استفاده از چراغ رشد LED بسیار هزینهبر بود اما قیمت این لامپ‌ها روز به روز کاهش پیدا کرد و طول عمر بالای آن‌ها موجب افزایش محبوبیتشان شد. در این لامپ‌ها از سیستم خنککننده استفاده می‌شود، زیرا گرمای پایین چراغ موجب روشنایی بیشتر و عمر طولانیتر می‌شود.

لامپ رشد فلورسنت

چراغ‌های فلورسنت انواع ظاهری مختلفی دارند، از جمله چراغ‌های بلند، باریک و لامپ‌های کوچک مارپیچی (چراغ‌های فلورسنت فشرده). دمای این چراغ‌ها چیزی بین 2700 K تا 10000 K است. توان نوری لامپ‌های فلورسنت بین 30 lm/W تا 90 lm/W است. اصولاً از دو مدل لولهای و فشرده لامپ فلورسنت به عنوان چراغ رشد استفاده می‌شود.
لامپ‌های فلورسنت لولهای
قدرت لامپ‌های فلورسنت به اندازه لامپ‌های گازی نیست و معمولاً از آن‌ها برای پرورش سبزیجات و بوتهها در فضای داخلی استفاده می‌شود. گاهی از آن‌ها برای تحریک جوانه زدن گیاهان در فصل بهار استفاده می‌کنند. برای استفاده از این لامپ‌های فلورسنت، باید از بالاست استفاده شود.
میزان روشنایی فلورسنت‌ها انواع مختلفی دارد:
 T12
 T8
 T5 که از بقیه روشنایی بیشتری دارد.
نوع T8 و T12 قدرت کمتری دارند و برای گیاهانی که روشنایی کمتری نیاز دارند، بهتر هستند. متوسط عمر این نوع لامپ تا 20000 ساعت است. چراغ رشد فلورسنت با توجه به فرم و وات می‌تواند از 33 تا 100 لومن بر وات روشنایی تولید کند.
چراغ فلورسنت فشرده
این لامپ‌ها مدل کوچک‌تر چراغ‌های فلورسنت هستند که قبلاً از آن‌ها به عنوان چراغ رشد گرمکننده استفاده میشد. اکنون نسخه استارت سریع آن‌ها موجود است. این لامپ‌ها جایگزین چراغ‌های رشتهای خانهها شدهاند، زیرا عمر طولانی تری دارند و از نظر الکتریکی کارآمدتر هستند. گاهی از چراغ فلورسنت فشرده به عنوان چراغ رشد استفاده می‌شود. این چراغ‌ها برای تکثیر گیاه و موقعیت‌هایی که نور کمتری نیاز است، مناسب هستند.
از مدل کوچک این لامپ‌ها می‌توان به عنوان چراغ رشد استفاده کرد، اما اکنون مدلی از آن‌ها تولید می‌شود که مخصوص استفاده به این منظور است. اغلب لامپ‌های فلورسنت فشرده بزرگ‌تر، دارای بازتابنده مخصوص به خود هستند که موجب می‌شوند نور مستقیماً به گیاه تابیده شود. این لامپ‌ها بر خلاف چراغ‌های گازی نیاز به بالاست جداگانه ندارند. معمولاً از لامپ‌های فلورسنت زیر به عنوان چراغ رشد استفاده می‌شود:
 125 وات
 200 وات
 250 وات
 300 وات
انواع مختلف لامپ‌های فلورسنت فشرده از لحاظ طیف نور:
طیف کامل یا نور روزانه (5000 k)
طیف آبی و سرد (6500 k)
طیف گرم و قرمز (2700 k)
بهتر است از طیف قرمز این لامپ برای گلدهی استفاده شود و طیف آبی برای رویش گیاه مناسب است. لامپ‌های فلورسنت کممصرف حدود 10000 ساعت عمر می‌کنند و با توجه به میزان وات لامپ چیزی بین 44 تا 80 لومن بر وات انرژی تولید می‌کنند.

چراغ رشد فلورسنت

نور مورد نیاز گیاهان

نور مورد نیاز گیاهان

کمیت، کیفیت و مدت زمان نور، رشد و نمو گیاه را تنظیم می‌کند. اگر به یک گیاه نور کافی نرسد، ممکن است قد نکشد، رنگ‌دانه‌هایش کاهش یابد و ضعیف شود. گیاهانی که نور کمتر از حد معمول دریافت می‌کنند، تفاوت‌های فیزیولوژی بیشتری نسبت به گیاهان معمولی دارند.
در گذشته کمیت و کیفیت چراغ رشد از نظر فناوری محدود بود. اغلب از چراغ بخار سدیم و هالید فلزی استفاده میشد که هنوز هم کاربرد دارند و گاها به عنوان نور مکمل از آن‌ها استفاده می‌شود.
مقدار نور مورد نیاز گیاهان
مقدار یا کمیت نور به میزان نوری اشاره دارد که یک گیاه به طور روزانه برای رشد کردن نیاز دارد. با فرمول زیر می‌توان این مقدار را مشخص کرد:
DLI (mol m-2d-1) =0.0036 * PPFD (μmol m-2s-1) *Hours of Light
میزان نور موردنیاز گیاهانی که میوه و گل می‌دهند، بیشتر از سایر گیاهان است. سبزیجات برگ‌دار مانند کاهو، اسفناج و کلم معمولاً گیاهانی هستند که نور کمی می‌خواهند.
کیفیت نور
کیفیت نور به طیف نوری که به گیاه ساطع می‌شود، برمی‌گردد و به طول موج و رنگ‌ها بستگی دارد:
 320-400 نانومتر اشعه ماوراءبنفش
 400-500 نانومتر آبی
 500-600 نانومتر سبز
 600-700 نانومتر قرمز
 700-750 نانومتر مادون‌قرمز
گاهی کیفیت نور را به صورت نسبت هم بیان می‌کنند. به عنوان مثال، نسبت نور قرمز به آبی برابر است با 2:3. «ریختزایی نوری» به معنای واکنش گیاهان به طیف نور است. گیاهان قادر هستند بخشی از طیف الکترومغناطیسی را از طریق شبکهای از سلول‌های نورگیرنده از جمله فیتوکرومها، کریپتوچرومها و فوتوتروپینها احساس کنند.
هر گیرنده می‌تواند قسمت‌های مختلفی از طیف الکترومغناطیسی را حس کند. اطلاعاتی که در زمینه طیف نور کسب می‌شود، می‌تواند بر کمک به جوانهزنی گیاه، سیگنال انتقال از مرحله رویشی به گلدهی و تولید متابولیت‌های ثانویه مانند آنتوسیانینها تأثیرگذار باشد.

نور دورگی

بسیاری از گیاهان در طول روز به تاریکی هم احتیاج دارند تا بتوانند بهتر گل بدهند؛ بنابراین، چراغ‌های رشد باید در زمان‌هایی مشخص خاموش و روشن شوند. این نسبت به نوع و گونه گیاه بستگی دارد. بر این اساس گیاهان به سه دسته تقسیم می‌شوند:
گیاهان خنثی: گیاهانی هستند که بدون توجه به نوردورگی گل می‌دهند.
گیاهان کوتاه روز: گیاهانی هستند که به کمتر از 12 ساعت نور در طول روز نیاز دارند.
گیاهان بلند روز: گیاهانی هستند که به بیشتر از 14 ساعت نور در طول روز نیاز دارند تا گل بدهند.
برخی از گیاهان با در نظر گرفتن این میزان، زودتر گل می‌دهند و این کنترل نور موجب گل‌دهی بهتر آن‌ها می‌شود، اما گیاهانی وجود دارند که تنها با توجه به این کنترل نور می‌توانند گل بدهند و اگر کنترلی نباشد، گلی هم نخواهند داد.

Imagem

تابش فعال فتوسنتزی

چراغ رشد گیاه

از لوکس و لومن معمولاً برای اندازه گیری میزان نور استفاده می‌شود، اما این واحدها فتومتریک هستند؛ یعنی شدت نور را از دید چشم انسان اندازه گیری می‌کنند. میزان طیفی از نور که توسط گیاهان برای فتوسنتز استفاده می‌شود، شبیه به آن است اما با واحد لومن اندازهگیری نمی‌شود.
گیاه شناسان برای سنجش میزان نور موجود در گیاهان برای فتوسنتز، میزان اشعه فعال فتوسنتزی دریافت شده توسط یک گیاه را اندازه می‌گیرند. این میزان بین 400 تا 700 نانومتر است.
چگونه چراغ رشد مناسبی انتخاب کنیم؟
اگر قصد دارید برای گیاه خود چراغ رشد تهیه کنید، باید عوامل مختلفی را در نظر بگیرید:
تعداد لامپ‌های موردنیاز
از جمله مهم‌ترین فاکتورهایی که موجب رشد بهتر گیاه در فضای بسته می‌شود، تشخیص تعداد چراغ رشد موردنیاز است. این تعداد با توجه به عوامل مختلفی می‌تواند متفاوت باشد:
• نوع گیاه
• مرحله رشد گیاه
• مساحت گیاه
اغلب گیاهان برای رشد به حداقل سی وات بر فوت مربع، نور نیاز دارند؛ اما گیاهانی مانند گوجه‌فرنگی که میوه می‌دهند، برای میوهدهی بهتر به 40 تا 50 وات بر فوت مربع نور احتیاج دارند. میزان وات هر بالب بر روی بسته آن درج شده است. برای به دست آوردن مقدار صحیح، مساحت محلی را که گیاه در آن وجود دارد، در میزان واتی که موردنیاز است، ضرب کنید و سپس عدد به دست آمده را بر مقدار وات بالبی که قرار است نصب شود، تقسیم کنید.
فاصله چراغ رشد تا گیاه
چراغ رشد گیاه خود را باید به گونهای نصب کنید که با قد کشیدن گیاه بتوان آن‌ها را جا به جا کرد؛ زیرا فاصله نور تا گیاه بسیار مهم است و می‌تواند بر شکل ظاهری آن تأثیر منفی بگذارد و گیاه را از حالت طبیعی خود خارج کند. برخی از گیاهان علاوه بر این که در هر مرحله از رشد، نیاز به طیف نوری متفاوتی دارند، نیاز به تغییر فاصله نور هم دارند.
تنظیم زمان تابش نور
میزان زمانی که نور به گیاه میتابد هم اهمیت فراوانی دارد. این میزان در گیاهان مختلف، متفاوت است. بهتر است چراغ رشد تایمردار تهیه شود، زیرا تایمر می‌تواند به تنظیم این زمان کمک کند.

جمع بندی

در این مقاله به بررسی «چراغ رشد» پرداختیم. این چراغ‌ها انواع مختلفی دارند و برای گیاهانی استفاده می‌شوند که در فضای بسته قرار دارند. از این چراغ‌ها می‌توان برای پرورش گیاهان مختلف در خانه، دفتر کار، گلخانه و... استفاده کرد. با انتخاب نور مناسب و کافی میتوانید گیاهی سالم و سرزنده داشته باشید. در صورتی که گیاهان شما شرایط نور طبیعی خورشید را ندارند، با استفاده از چراغ‌های رشد LED می‌توانید گیاهانی که هیچ کمبود نوری نخواهند داشت حتی سالم‌تر و با رشد بیشتری نسبت به نور خورشید، پرورش دهید. در پایان اگرسوالی درباره چراغ رشد دارید در بخش نظرات عنوان کنید.

Imagem

مقالات مرتبط

محصولات مرتبط

نظرات

ارسال یک نظر

ارسال یک پاسخ