گل سوسن آتش 

اطلاعات کلی گل سوسن آتش

نام انگلیسی : flame lily

نام علمی :  gloriosa superba  

زیستگاه ها: جنگل ها، مراتع، تپه های شنی، مرزهای زمین های کشت و کنار جاده ها، خاک های شنی و لومی

کاربردها: دارویی، زینتی

گل سوسن آتش یک گیاه چندساله است که در یک بوته گسترده رشد می‌کند و بومی مناطق گرمسیری آسیا و جنوب آفریقا می‌باشد. این گل به طور گسترده در استرالیا و ایالات متحده آمریکا نیز رشد می‌کند. گل های زرد و قرمز سوسن آتش یکی از زیباترین گل های موجود در دنیا می‌باشد به همین دلیل به این گل لقب "پر از شکوه" را داده اند. 

گل سوسن آتش یکی از اعضای جنس Gloriosa می‌باشد. همه قسمت های این گیاه به جز ریشه آن که غده ای است سمی هستند.

توضیحات

ریشه گل سوسن آتش به صورت غده ای است، این گل یک گیاه رونده است و گاهی اوقات تا 4 متر هم رشد می‌کند. برگ ها نیزه شکل هستند و نوک پیچ خورده دارند. گل چندین گلبرگ دارد که به رنگ قرمز آتشین با حاشیه زرد هستند، حاشیه گلبرگ ها مواج است. همچنین گل دارای 4 پرچم طولانی به اندازه 4 سانتی متر می‌باشد. ساقه گل بلند است و اندازه آن حدودا 20 سانتی متر می‌باشد. تصور می‌شود گرده افشانی توسط پروانه ها و پرنده های کوچک انجام می‌شود. این گیاه غنی از آلکانوئید است و در بسیاری از کشورها از آن در طب سنتی استفاده می‌شود.

گل سوسن آتش در بسیاری از مناطق مانند هند، بنگلادش، سری لانکا و جنوب آفریقا به دلیل جمع آوری بیش از حد دانه ها و غده های آن در حال انقراض است. اگرچه در هند به صورت تجاری کاشته می‌شود ولی برآورد شده است که داروخانه ها و تولید کنندگان دارو در هند 75 درصد از مواد اولیه مورد نیاز خود را از طبیعت به دست می‌آورند. در این مناطق به دلیل استفاده زیادی که از این گیاه دارند، تلاش های زیادی برای حفاظت از آن در حال انجام است.

از گل سوسن آتش به صورت گسترده در طب سنتی استفاده می‌شود. این گل دارای آلکالوئید کلشی سین است که به طور موثر برای درمان نقرس حاد، کرم های روده، ناباروری، زخم ها و دیگر مشکلات پوستی استفاده می‌شود. همچنین این گیاه به عنوان پادزهر برای دفع نیش مار، به عنوان ملین و القا سقط جنین نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. در درمان زخم های مزمن، ورم مفاصل، وبا، کولیک، مشکلات کلیوی و تیفوس نیز مفید می‌باشد. 

کلشی سین به طور گسترده به عنوان یک مهار کننده در تقسیم سلولی میتوز مورد مطالعه قرار گرفته است و در درمان سرطان از آن استفاده زیادی می‌شود.

گل سوسن آتش علاوه بر داشتن خواص دارویی، به دلیل ظاهر خیره کننده ای که دارد به عنوان یک گیاه زینتی کاشته می‌شود. این گل، گل ملی زیمبابوه است و برداشت آن از پارک ها و حیات وحش ممنوع می‌باشد.

کاشت گل سوسن آتش از طریق بذر

قبل از کاشت باید تغییراتی در بذرها اعمال کرد. برخلاف سایر گل های گرمسیری، گل سوسن آتش برای این که جوانه زنی خوبی داشته باشد نیاز به چینه بندی دارد. چندین روش برای این کار وجود دارد، اما ساده ترین راه این است که بذرها را به مدت 24 ساعت در آب گرم خیساند. بهتر است بذرها ابتدا در خانه کاشته شوند. بذرهای سوسن آتش را در اواخر زمستان در گلدان های حاوی پیت ماس بکارید سپس آن ها را به آرامی پوشش دهید. جوانه زنی حدود یک ماه طول می‌کشد. 

دمای مناسب برای جوانه زنی 21 تا 25  درجه سانتی گراد است. گلدان را با یک پلاستیک شفاف و تمیز بپوشانید و خاک را مرطوب نگه دارید. برای جوانه زنی نور لازم است، بنابراین گلدان را باید در نزدیکی یک پنجره بزرگ در داخل خانه یا در یک ایوان جنوبی قرار داد. 

بعد از جوانه زنی، زمانی که نهال ها دو برگ واقعی تشکیل دادند می‌توانید آن ها را به خارج از خانه منتقل کنید. نهال ها را باید در یک جای گرم و روشن کاشت که از باد هم در امان باشند. نهال ها نباید در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرند. همچنین می‌توان نهال های گل سوسن آتش را در گلدان هم بکارید. زمانی که می‌خواهید نهال ها را به خارج از خانه منتقل کنید باید مطمئن شوید که سرما رفع شده است و دما از 10 درجه سانتی گراد پایین تر نمی‌آید. دمای مناسب برای رشد سوسن آتش 16 تا 24 درجه سانتی گراد است.

قبل از کاشت نهال ها، خاک را تا عمق 20 سانتی متر با مقادیر زیادی از مواد آلی مانند خزه تورب، کمپوست و کودهای پوسیده مخلوط کنید. مواد آلی هوادهی و زهکشی خاک را بهبود می‌بخشد، برای بوته رونده سوسن آتش باید کودهای آهسته رهش فراهم کنید. گل سوسن آتش در خاک های غنی از هوموس رشد خوبی دارد. خاک باید زهکشی خوبی داشته باشد. گل سوسن آتش در خاک های قلیایی بهتر رشد می‌کند و PH مناسب برای رشد آن 8/6 تا 9 می‌باشد.

قبل از کاشت یک داربست به طول 2 تا 2/5 متر برای حمایت از بالا رفتن بوته سوسن آتش آماده کنید. مطمئن شوید که داربست به اندازه کافی محکم باشد تا وقتی که بوته سوسن آتش وزن بیشتری پیدا کرد داربست سقوط نکند. آبیاری را زمانی انجام دهید که سطح خاک به اندازه یک سانتی متر خشک شده باشد. 

مراقبت از گل سوسن آتش

گل سوسن آتش مانند پیچک رشد می کند و برای بالا رفتن به داربست نیاز دارد، می‌توان آن ها را در کنار حصارها، آلاچیق و... کاشت یا این که یک داربست برای آن ها تهیه کرد. در طول فصل رشد باید به اندازه کافی و به طور منظم به گل سوسن آتش آب و کود داده شود. کودهای آهسته رهش برای گل سوسن آتش مناسب هستند. برای رشد بهتر گل سوسن آتش باید هر دو یا سه هفته یک بار به آن کود داده شود. زمانی که گل دهی به پایان رسید، آبیاری باید کمتر شود.